Ορθόδοξος Συναξαριστής :: ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΕΤΡΟΥ Α'

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΕΤΡΟΥ Α' - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 (Δ)

ΚΕΦΑΛΑΙΑ

Αρχαίο κείμενο	Ερμηνευτική απόδοση Ιωάννη Θ. Κολιτσάρα	Ερμηνευτική απόδοση Παναγιώτη Ν. Τρεμπέλα
¹ Χριστοῦ οὖν παθόντος ὑπὲρ ἡμῶν σαρκὶ καὶ ὑμεῖς τὴν αὐτὴν ἔννοιαν ὁπλίσασθε, ὅτι ὁ παθὼν ἐν σαρκὶ πέπαυται ἁμαρτίας,	¹ Αφού λοιπόν, ο Χριστός έπαθε κατά την ανθρωπίνην αυτού φύσιν υπέρ ημών, και σεις οπλισθήτε με την αυτήν σκέψιν και απόφασιν, να δέχεσθε με υπομονήν ανάλογα παθήματα, χωρίς να παρασύρεσθε ποτέ εις την αμαρτίαν. Διότι εκείνος ο οποίος έπαθε και εσταυρώθη κατά το σώμα μαζή με τον Χριστόν είναι νεκρός ως προς την αμαρτίαν και έχει παύσει να αμαρτάνη,	¹ Εφ’ ὅσον λοιπὸν ὁ Χριστὸς ἔπαθε κατὰ τὴν ἀνθρωπίνην του φύσιν διὰ τὴν σωτηρίαν μας, ὁπλισθῆτε καὶ σεῖς μὲ τὴν αὐτὴν ἀπόφασιν τοῦ νὰ ὑπομένετε καρτερικῶς παθήματα. Διότι ἐκεῖνος, ποὺ ὑποφέρει διὰ τὴν δικαιοσύνην καὶ τὴν ἀρετήν του παθήματα εἰς τὴν σάρκα καὶ ὑπομένει αὐτὰ μετὰ πραότητος, γίνεται τόσον ἰσχυρὸς πνευματικῶς, ὥστε οἰ πειρασμοὶ καὶ τὰ πάθη τῆς ἁμαρτίας δὲν ἔχουν πλέον δύναμιν ἐπ’ αὐτοῦ. Αὐτὸς συνεσταυρώθη μετὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ ἔχει παύσει ἀπὸ τοῦ νὰ ἁμαρτάνῃ,
² εἰς τὸ μηκέτι ἀνθρώπων ἐπιθυμίαις, ἀλλὰ θελήματι Θεοῦ τὸν ἐπίλοιπον ἐν σαρκὶ βιῶσαι χρόνον.	² δια να μη ζη πλέον τον υπόλοιπον χρόνον της επιγείου ζωής του σύμφωνα με τας αμαρτωλάς επιθυμίας των μακράν του Θεού ανθρώπων, αλλά σύμφωνα με το θέλημα του Θεού.	² διὰ νὰ μὴ ζήσῃ πλέον τὸν ὑπόλοιπον χρόνον τῆς ἐπιγείου ζωῆς του σύμφωνα μὲ τὰς ἐπιθυμίας τῆς διεφθαρμένης ἀνθρωπίνης φύσεως, ἀλλὰ κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
³ ἀρκετὸς γὰρ ὑμῖν ὁ παρεληλυθὼς χρόνος τοῦ βίου τὸ θέλημα τῶν ἐθνῶν κατεργάσασθαι, πεπορευμένους ἐν ἀσελγείαις, ἐπιθυμίαις, οἰνοφλυγίαις, κώμοις, πότοις καὶ ἀθεμίτοις εἰδωλολατρίαις.	³ Αλλωστε ήτο δια σας αρκετός ο περασμένος χρόνος του βίου σας, κατά τον οποίον έχετε εργασθή και πραγματοποιήσει με το παραπάνω το αμαρτωλόν θέλημα των ειδωλολατρών. Διότι και σεις τότε επορεύθητε και εζήσατε με πράξεις ασελγείας, με επιθυμίας πονηράς, με μέθας, με ασέμνους διασκεδάσεις και φαγοπότια, με οινοποσίας, με όργια ειδωλολατρικά, δια των οποίων κατεπατείτο και ο στοιχειώδης ηθικός νόμος.	³ Καὶ σεῖς ἔτσι πρέπει εἰς τὸ ἑξῆς νὰ ζήσετε. Διότι σᾶς εἶναι ἀρκετὸς ὁ περασμένος χρόνος τοῦ βίου σας, κατὰ τὸν ὁποῖον ἔχετε ἐργασθῆ μὲ τὸ παραπάνω τὸ ἁμαρτωλὸν θέλημα τῶν ἐθνικῶν καὶ εἰδωλολατρῶν. Συμπεριεφέρθητε τότε καὶ ἐζήσατε μὲ διαφόρους πράξεις ἀσελγείας, μὲ ἐπιθυμίας, μὲ μέθας, μὲ ἄσεμνα γλέντια καὶ φαγοπότια, μὲ οἰνοποσίας καὶ μὲ συμμετοχὴν εἰς εἰδωλολατρικὰς τελετάς, ποὺ μὲ τὰ ὄργια τῶν ἐπεριφρονεῖτο ὁ ἠθικὸς νόμος καὶ ὑβρίζετο ὁ στοιχειώδης ἀνθρωπισμός.
⁴ ἐν ᾧ ξενίζονται μὴ συντρεχόντων ὑμῶν εἰς τὴν αὐτὴν τῆς ἀσωτίας ἀνάχυσιν, βλασφημοῦντες·	⁴ Και οι ειδωλολάτραι, με τους οποίους άλλωτε συνδιασκεδάζετε, παρεξενεύονται, διότι σεις σήμερα δεν τρέχετε μαζή τους στο ίδιο ξεχείλισμα της ασωτίας. Και επειδή σας βλέπουν διαφορετικούς τώρα από αυτούς, βλασφημούν και υβρίζουν την χριστιανικήν αλήθειαν.	⁴ Ἕνεκα δὲ τῆς διαγωγῆς των αὐτῆς, ποὺ ἑξακολουθοῦν οἱ εἰδωλολάτραι νὰ δεικνύουν, παραξενεύονται, διότι καὶ σεῖς δὲν τρέχετε μαζί των εἰς τὸν αὐτὸν πλεονασμὸν τῆς ἀσωτίας. Ἐκδηλώνουν δὲ τὴν ἔκπληξίν των αὐτὴν μὲ βλασφημίαν κατὰ τῆς χριστιανικῆς ἀληθείας καὶ τοῦ Θεοῦ.
⁵ οἳ ἀποδώσουσιν λόγον τῷ ἑτοίμως ἔχοντι κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς.	⁵ Αλλ' αυτοί θα δώσουν λόγον των πράξεών των εις εκείνον, ο οποίος είναι έτοιμος να κρίνη-και θα κρίνη-ζώντας και νεκρούς.	⁵ Ἀλλ’ αὐτοὶ θὰ περάσουν ἀπὸ δίκην καὶ θὰ δώσουν λόγον εἰς ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος εἶναι ἕτοιμος νὰ κρίνῃ τοὺς πάντας, τοὺς ζῶντας καὶ τοὺς νεκρούς,
⁶ εἰς τοῦτο γὰρ καὶ νεκροῖς εὐηγγελίσθη, ἵνα κριθῶσι μὲν κατὰ ἀνθρώπους σαρκὶ, ζῶσι δὲ κατὰ Θεὸν πνεύματι.	⁶ Διότι δι' αυτόν ακριβώς τον σκοπόν εκηρύχθη το Ευαγγέλιον κάτω στον Αδην, στους φυλακισμένους εκεί νεκρούς, ώστε οι άνθρωποι αυτοί που είχαν καταδικασθή και τιμωρηθή με τον θάνατον, που, όπως συμβαίνει μεταξύ των ανθρώπων, είναι συνέπεια της αμαρτίας, να ζουν τώρα, με το πνεύμα των την κατά Θεόν ζωήν, εφ' όσον φυσικά θα είχαν δεχθή το κήρυγμα του Χριστού.	⁶ Ναί· θὰ κρίνῃ ζῶντας καὶ νεκρούς. Διότι δι’ αὐτὸ ἀκριβῶς ἐκηρύχθη τὸ εὐαγγέλιον εἰς τὸν Ἅδην καὶ εἰς τοὺς πρὸ τῆς ἐλεύσεως τοῦ Χριστοῦ νεκρούς, ὥστε οὗτοι, ἀφοῦ κατεκρίθησαν καὶ ἐτιμωρήθησαν σύμφωνα μὲ ὅσα συμβαίνουν μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων διὰ τοῦ θανάτου, ὁ ὁποῖος ἐπῆλθεν εἰς τὴν θνητὴν σάρκα των ὡς τιμωρία τῶν ἁμαρτιῶν των, νὰ ζοῦν τὴν ζωὴν τοῦ Θεοῦ κατὰ τὴν ψυχήν, ἡ ὁποία, ἐφ’ ὅσον ἐπίστευσαν εἰς τὸ κηρυχθὲν εἰς αὐτοὺς Εὐαγγέλιον, ἐζωοποιήθη ὑπὸ τῆς ὑπερφυσικῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ.
⁷ Πάντων δὲ τὸ τέλος ἤγγικε· σωφρονήσατε οὖν καὶ νήψατε εἰς τὰς προσευχάς·	⁷ Ας έχετε όμως πάντοτε υπ' όψιν σας ότι όλων το τέλος και ο θάνατος πλησιάζει. Λοιπόν, προσπαθείτε να ζήτε με σωφροσύνην, να είσθε προσεκτικοί και άγρυπνοι εις τας προσευχάς.	⁷ Ὁμιλῶ περὶ πεθαμένων εἰς σᾶς, ποὺ εἶσθε εἰς τὴν ζωὴν ἀκόμη. Ἀλλὰ μὴ ξεχάνετε, ὅτι ὅλων τῶν πραγμάτων τοῦ κόσμου τὸ τέλος ἐπλησίασε. Καὶ τὸ ἰδικόν σας συνεπῶς τέλος δὲν εἶναι μακράν. Φροντίσατε λοιπὸν νὰ εἶσθε ἐγκρατεῖς καὶ προσεκτικοὶ καὶ ἀγρυπνήσατε εἰς τὰς προσευχάς.
⁸ πρὸ πάντων δὲ τὴν εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην ἐκτενῆ ἔχοντες, ὅτι ἡ ἀγάπη καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν·	⁸ Παρά πάνω δε από όλα, να έχετε θερμήν, παντοτεινήν και πλουσίαν την αγάπην μεταξύ σας, διότι η αγάπη θα σκεπάση τας αμαρτίας, όσον πολλαί και αν είναι αυταί.	⁸ Ἐπάνω δὲ ἀπὸ ὅλα φροντίσατε νὰ ἔχετε τὴν μεταξύ σας ἀγάπην θερμὴν καὶ διαρκῇ, διότι ἡ ἀγάπη θὰ σκεπάσῃ καὶ θὰ συγχωρήσῃ τὰς ἀμαρτίας τοῦ ἀγαπωμένου, ὅσον πολλαὶ καὶ ἂν εἶναι, θὰ ἑλκύσῃ δὲ τὸ θεῖον ἔλεος καὶ εἰς ἐκεῖνον, ποὺ ἀγαπᾷ
⁹ φιλόξενοι εἰς ἀλλήλους ἄνευ γογγυσμῶν·	⁹ Να φιλοξενήτε ο ένας τον άλλον, χωρίς να γογγύζετε από την ενόχλησιν, που είναι φυσικόν να φέρη η φιλοξενία.	⁹ Να φιλοξενῆτε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, χωρὶς να γογγύζετε διὰ τὸ βάρος, ποὺ σᾶς δίδει ἡ ὑποδοχὴ τῶν ξένων.
¹⁰ ἕκαστος καθὼς ἔλαβε χάρισμα, εἰς ἑαυτοὺς αὐτὸ διακονοῦντες ὡς καλοὶ οἰκονόμοι ποικίλης χάριτος Θεοῦ·	¹⁰ Ο καθένας σας, σύμφωνα με το χάρισμα που έχει λάβει από τον Θεόν, ας εξυπηρετή με αυτό τους άλλους, σαν καλοί διαχειρισταί διαφόρων χαρισμάτων της χάριτος του Θεού.	¹⁰ Ὁ καθένας σας σύμφωνα μὲ τὸ χάρισμα ποὺ ἔλαβεν, ἂς τὸ χρησιμοποιῇ εἰς ὑπηρεσίαν ὁ εἰς τῶν ἄλλων, σὰν καλοὶ διαχειρισταὶ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία διανέμει ποικίλα καὶ διάφορα χαρίσματα.
¹¹ εἴ τις λαλεῖ, ὡς λόγια Θεοῦ· εἴ τις διακονεῖ, ὡς ἐξ ἰσχύος, ὡς χορηγεῖ ὁ Θεός· ἵνα ἐν πᾶσι δοξάζηται ὁ Θεὸς διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ᾧ ἐστιν ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν.	¹¹ Εάν κανείς έχη το χάρισμα να διδάσκη, ας έχη υπ' όψιν του, ότι λαλεί λόγια Θεού και ας ομιλή με συναίσθησιν της ευθύνης του. Εάν κανείς υπηρετή τους άλλους, ας έχη υπ' όψιν του, ότι την δύναμιν και την ικανότητα αυτήν του την χορηγεί ο Θεός. Να συμπεριφέρεσθε μεταξύ σας έτσι, ώστε με την όλην σας διαγωγήν να δοξάζεται ο Θεός δια του Ιησού Χριστού, στον οποίον ανήκει η δόξα, η δύναμις και η εξουσία στους αιώνας των αιώνων· αμήν.	¹¹ Ἐὰν κανένας ἔχῃ τὸ χάρισμα νὰ διδάσκῃ τὸν θεῖον λόγον, ἂς λαλῇ μὲ ἱεροπρέπειαν καὶ εὐλάβειαν, σὰν νὰ λαλῇ λόγια Θεοῦ. Ἐὰν κανεὶς ὑπηρετῇ, ἂς ἔχῃ τὴν συναίσθησιν, ὅτι τὴν δύναμιν τοῦ νὰ ὑπηρετῇ τοῦ τὴν δίδει ἀφθόνως ὁ Θεός. Ὥστε μὲ ὅλα, ἤτοι καὶ μὲ τοὺς λόγους μας καὶ μὲ τὰ ἔργα μας νὰ δοξάζεται ὁ Θεὸς διὰ μέσου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸν ὁποῖον ἀνήκει ἡ δόξα καὶ ἡ κραταιὰ κυριαρχία εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
¹² Ἀγαπητοί, μὴ ξενίζεσθε τῇ ἐν ὑμῖν πυρώσει πρὸς πειρασμὸν ὑμῖν γινομένῃ, ὡς ξένου ὑμῖν συμβαίνοντος,	¹² Αγαπητοί, ας μη παραξενεύεσθε δια την φλόγα και το κάψιμο, που σας προκαλούν αι διάφοραι θλίψεις και αι δυσκολίαι, ως εάν κάτι το παράξενον σας συμβαίνη.	¹² Ἐν σχέσει δὲ πρὸς τοὺς διωγμοὺς καὶ τὰς θλίψεις σας, ἀγαπητοί, σᾶς προτρέπω νὰ μὴ παραξενεύεσθε διὰ τὸ κάψιμον, ποὺ σᾶς κάνουν αἱ θλίψεις, αἱ ὁποῖαι γίνονται πρὸς ἄσκησιν καὶ δοκιμασίαν σας, σὰν νὰ σᾶς συνέβαινε κάτι παράδοξον.
¹³ ἀλλὰ καθὸ κοινωνεῖτε τοῖς τοῦ Χριστοῦ παθήμασι, χαίρετε, ἵνα καὶ ἐν τῇ ἀποκαλύψει τῆς δόξης αὐτοῦ χαρῆτε ἀγαλλιώμενοι.	¹³ Αλλά καθ' όσον συμμετέχετε εις τα παθήματα του Χριστού με τας θλίψεις και τους διωγμούς, που υφίστασθε προς χάριν του,τόσον και να χαίρετε, δια να χαρήτε με απερίγραπτον αγαλλίασιν ακόμη περισσότερον κατά την φανέρωσιν της δόξης του εις την Δευτέραν Παρουσίαν.	¹³ Ὄχι, μὴ παραξενεύεσθε, ἀλλ’ ὅσον συμμετέχετε εἰς τὰ παθήματα τοῦ Χριστοῦ μὲ τὰς θλίψεις καὶ τοὺς διωγμούς, ποὺ ὑποφέρετε διὰ τὸ ὄνομά του, τόσον νὰ χαίρετε, ἀλλὰ καὶ νὰ ὑπομένετε, διὰ νὰ χαρῆτε μὲ ἀγαλλίασιν μεγάλην καὶ κατὰ τὴν φανέρωσιν τῆς δόξης του, ποὺ θὰ γίνῃ εἰς τὴν δευτέραν παουσίαν του.
¹⁴ Εἰ ὀνειδίζεσθε ἐν ὀνόματι Χριστοῦ, μακάριοι, ὅτι τὸ τῆς δόξης καὶ δυνάμεως καὶ τὸ τοῦ Θεοῦ Πνεῦμα ἐφ’ ὑμᾶς ἀναπαύεται· κατὰ μὲν αὐτοὺς βλασφημεῖται, κατὰ δὲ ὑμᾶς δοξάζεται.	¹⁴ Εάν σας υβρίζουν και σας εμπαίζουν δια το όνομα του Χριστού, είσθε μακάριοι, διότι το Πνεύμα της δόξης και της δυνάμεως, το Πνεύμα του Θεού αναπαύεται επάνω σας. Από τα λόγια μεν και τα έργα εκείνων βλασφημείται ο Χριστός, από τα έργα δε και την ζωήν την ιδικήν σας δοξάζεται.	¹⁴ Ἐὰν δὲ ὑβρίζεσθε καὶ περιφρονῆσθε, ἐπειδὴ ὁμολογεῖτε τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, εἶσθε μακάριοι, διότι τὸ Πνεῦμα τῆς δόξης καὶ τῆς δυνάμεως, τὸ ὁποῖον εἶναι συγχρόνως καὶ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, ἀναπαύεται ἐπάνω σας. Καὶ ἀπὸ ἐκεῖνα μέν, ποὺ λέγουν καὶ πράττουν αὐτοί, βλασφημεῖται ὁ Χριστός, μὲ τὴν ἰδικήν σας ὅμως διαγωγὴν καὶ ὁμολογίαν δοξάζεται.
¹⁵ μὴ γάρ τις ὑμῶν πασχέτω ὡς φονεὺς ἢ κλέπτης ἢ κακοποιὸς ἢ ὡς ἀλλοτριοεπίσκοπος·	¹⁵ Διότι προσέχετε, ποτέ κανείς από σας να μη πάσχη και να μη τιμωρήται ως φονεύς η ως κλέπτης η ως κακοποιός η ως άνθρωπος, που ανακατεύεται εις ξένας υποθέσεις και προκαλεί με τας ακρισίας του ζημίας και βλάβας στους άλλους.	¹⁵ Ναί, δοξάζεται ἀπὸ σᾶς παρὰ τὰς ὕβρεις καὶ συκοφαντίας, ποὺ σᾶς κάνουν ἐκεῖνοι. Διότι προσέχετε νὰ μὴ ὑποφέρῃ κανεὶς ἀπὸ σᾶς τιμωρίας ὡς φονεὺς ἢ ὡς κλέπτης ἢ ὡς κακοποιὸς ἢ ὡς συνένοχος εἰς κάθε τι ποὺ εἶναι ξένον καὶ ἀσυμβίβαστον πρὸς τὴν χριστιανικὴν κλῆσιν.
¹⁶ εἰ δὲ ὡς Χριστιανός, μὴ αἰσχυνέσθω, δοξαζέτω δὲ τὸν Θεὸν ἐν τῷ μέρει τούτῳ.	¹⁶ Εάν όμως διώκεται και πάσχη ως Χριστιανός, ας μη εντρέπεται. Εξ αντιθέτου ας δοξάζη τον Θεόν εις τας περιστάσεις αυτάς.	¹⁶ Ἐὰν ὅμως κατηγορῆται καὶ διώκεται ὡς Χριστιανός, ἂς μὴ ἐντρέπεται δι’ αὐτό, ἀλλὰ τουναντίον ἂς δοξάζῃ τὸν Θεόν διὰ τοὺς ὀνειδισμοὺς αὐτοὺς καὶ τὰς καταδιώξεις.
¹⁷ ὅτι ὁ καιρὸς τοῦ ἄρξασθαι τὸ κρίμα ἀπὸ τοῦ οἴκου τοῦ Θεοῦ· εἰ δὲ πρῶτον ἀφ’ ἡμῶν, τί τὸ τέλος τῶν ἀπειθούντων τῷ τοῦ Θεοῦ εὐαγγελίῳ;	¹⁷ Διότι έφθασε πλέον ο καιρός να αρχίση η κρίσις και η δοκιμασία από τους πιστούς πρώτον, οι οποίοι αποτελούν τον οίκον του Θεού. Εάν δε αρχίζη από ημάς πρώτον η κρίσις αυτή του Θεού, ποίον θα είναι το κατάντημα εκείνων, που απειθούν στο Ευαγγέλιον του Θεού;	¹⁷ Μὴ ἐντρέπεσθε, ἐὰν σᾶς ὀνειδίζουν, διότι εἶναι τώρα καιρὸς νὰ ἀρχίσῃ ἡ κρίσις καὶ τὸ ξεδιάλεγμα ἀπὸ τοὺς πιστούς, ποὺ ἀποτελοῦν τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ. Ἐὰν δὲ ἀρχίζῃ ἠ κρίσις πρῶτον ἀπὸ ἡμᾶς, ποῖον θὰ εἶναι τὸ τέλος ἐκείνων, ποὺ ἀπειθοῦν καὶ δὲν πιστεύουν εἰς τὸ εὐαγγέλιον τοῦ Θεοῦ;
¹⁸ καὶ εἰ ὁ δίκαιος μόλις σῴζεται, ὁ ἀσεβὴς καὶ ἁμαρτωλὸς ποῦ φανεῖται;	¹⁸ Και εάν ο δίκαιος με πολλήν δυσκολίαν σώζεται, ο αμαρτωλός και ασεβής που θα φανή; (Αυτός θα καταδικασθή εις όλεθρον).	¹⁸ Καὶ διὰ νὰ μεταχειρισθῶ λόγους τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἐὰν ὁ δίκαιος δύσκολα καὶ διὰ μέσου τόσων θλίψεων σώζεται, ὁ ἀσεβὴς καὶ ἁμαρτωλὸς ποὺ θὰ φανῇ; Αὐτὸς θὰ χαθῇ ὁλοτελῶς.
¹⁹ Ὥστε καὶ οἱ πάσχοντες κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὡς πιστῷ κτίστῃ παρατιθέσθωσαν τὰς ψυχὰς αὐτῶν ἐν ἀγαθοποιΐᾳ.	¹⁹ Ωστε και αυτοί που πάσχουν τώρα, εφ' όσον αυτό είναι το θέλημα του Θεού, ας παραθέτουν και ας εμπιστεύωνται τας ψυχάς των στον κατά πάντα αξιόπιστον Δημιουργόν, φροντίζοντες εκ παραλλήλου να πράττουν το αγαθόν.	¹⁹ Ὥστε καὶ αὐτοί, ποὺ τώρα πάσχουν, διότι ἔτσι θέλει ὁ Θεός, ἂς παραθέτουν πρὸς προστασίαν καὶ φύλαξιν τὰς ψυχάς των εἰς τὸν Θεόν ὡς ἄξιον ἐμπιστοσύνης δημιουργόν, ποὺ ἔχει ἀπεριόριστον δύναμιν νὰ τοὺς προστατεύσῃ, φροντίζοντες μόνον νὰ κάνουν τὸ ἀγαθὸν καὶ νὰ γίνωνται εὐεργετικοί.