Αβέβαιης ετυμολογίας. Πιθανός προέρχεται από την λέξη μόνος ή από το λατινικό monere που σημαίνει συμβουλεύω.
Η Αγία Μόνικα, μητέρα του ιερού Αυγουστίνου (βλέπε 15 Ιουνίου), γεννήθηκε το 332 μ.Χ. στην πόλη Ταγάστη της βόρειας Αφρικής από γονείς Χριστιανούς, ευσεβείς και φιλόθεους. Νυμφεύθηκε τον εθνικό διοικητή Πατρίκιο, ο οποίος είχε εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα από την Αγία. Αισθανόταν ενοχλημένος από την αδιάλειπτη προσευχή της, έβρισκε την φιλανθρωπική της διάθεση υπερβολική, αδυνατούσε να κατανοήσει την διάθεσή της να επισκέπτεται τους πάσχοντες και τους ασθενείς. Η Αγία Μόνικα αντιμετώπιζε όλη αυτήν την κατάσταση με προσευχή και αγωνιζόταν να αναθρέψει τους δύο υιούς της και τη θυγατέρα της με παιδεία και νουθεσία Κυρίου, παρά το γεγονός ότι ο σύζυγός της δεν συμφωνούσε στην βάπτιση των παιδιών του. Η Αγία δεν αντιστεκόταν στη βίαιη ιδιοσυγκρασία και τις ηθικές παρεκτροπές του Πατρικίου. Γνώριζε ότι αυτά που είναι αδύνατα για τους ανθρώπους, είναι δυνατά από τον Θεό. Γι' αυτό ήταν πολύ διακριτική και υπομονετική. Η προσευχή της Αγίας εισακούσθηκε και ο Θεός φώτισε την καρδιά του Πατρικίου και μετά από δεκαέξι χρόνια βαπτίσθηκε Χριστιανός, για να κοιμηθεί με ειρήνη το 371 μ.Χ. Λίγα χρόνια αργότερα, την νύχτα του Πάσχα στις 25 Απριλίου του 387 μ.Χ., ο Αυγουστίνος βαπτίσθηκε από τον Άγιο Αμβρόσιο, Επίσκοπο Μεδιολάνων (βλέπε 7 Δεκεμβρίου) και η Αγία ήταν παρούσα στην βάπτιση του υιού της. Γράφει για την στάση της μητέρας του Μόνικας ο ιερός Αυγουστίνος στις «Εξομολογήσεις» του: «Η μητέρα μου έχυνε για εμένα περισσότερα δάκρυα από όσα χύνουν οι μητέρες επάνω στα νεκρά τέκνα τους. Με την θέρμη της πίστης, η οποία της χάριζε η μεγάλη της ευσέβεια, με έβλεπε ηθικώς νεκρό. Και Συ Κύριε εισάκουσες την δέησή της και δεν περιφρόνησες τα δάκρυά της, με τα οποία πότισε το έδαφος, παντού όπου προσευχόταν. Οι πόνοι της να με αναγεννήσει διά του Πνεύματος ήταν σκληρότεροι από αυτούς τους οποίου υπέφερε να με γεννήσει διά της σαρκός».Η Αγία Μόνικα, αισθανόμενη ότι είχε αγωνισθεί για την πίστη του Χριστού, επέστρεψε στην Αφρική και κοιμήθηκε με ειρήνη, μετά από σύντομη ασθένεια, στην πόλη Όστια. Πράγματι είχε εκπληρώσει τον ιερό σκοπό της και την μαρτυρία της υπέρ του Χριστού. Ενταφιάσθηκε στην Όστια και το ιερό λείψανό της μετακομίσθηκε μετά από λίγα χρόνια στη Ρώμη, στις 9 Απριλίου.
