Ο Όσιος Ιάκωβος (4ος αιώνας μ.Χ.) υπήρξε γέννημα και θρέμμα της πόλεως Νισίβεως της Μεσοποταμίας. Αγάπησε όμως την ζωή της ερημίας και της ησυχίας. Για τον λόγο αυτό έφυγε από την πόλη και πήγε στις υψηλότατες κορυφές των όρεων της περιοχής, όπου και διέμενε. Εκεί αντιμετώπιζε με γενναιότητα και καρτερία τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες και τον καταταλαιπωρούσαν, τον υπερβολικό δηλαδή καύσωνα του καλοκαιριού και τον παγετό του χειμώνα.
Όπως αναφέρεται στο Συναξάρι του, ο Όσιος για τροφή του χρησιμοποιούσε αγριόχορτα και λίγο νερό. Για ενδυμασία του είχε ένα απλό και μοναδικό χιτώνα. Και με αυτή, λοιπόν, την λιτή ασκητική ζωή εξασθένιζε βέβαια το σώμα του, προσέφερε όμως συνεχώς πνευματική τροφή στην ψυχή του.
Τα αποτελέσματα της ασκητικής του ζωής υπήρξαν πλούσια. Πρώτα ο Όσιος απέκτησε την παρρησία προς τον Θεό. Έπειτα, με την δύναμη και την χάρη του Αγίου Πνεύματος, έλαβε την ικανότητα να προβλέπει τα μέλλοντα και να επιτελεί θαύματα, όπως το ακόλουθο: Κάποτε, ενώ διερχόταν από έναν τόπο, είδε σε κάποια πηγή μερικές νέες γυναίκες να κάνουν την εργασία τους με αναιδή και άσεμνη εμφάνιση. Ο Όσιος δεν ανέχθηκε αυτήν την κατάσταση. Έτσι, με τρόπο θαυματουργικό, από την μια μεριά αποξήρανε την πηγή, ενώ από την άλλη έκαμε να γίνουν ολόλευκα από μαύρα τα μαλλιά των αναίσχυντων γυναικών. Και βέβαια, ύστερα από παράκληση των Χριστιανών, προσευχήθηκε και η πηγή έβγαλε πάλι νερό. Τις γυναίκες όμως, τις άφησε να μείνουν με λευκά τα μαλλιά για σωφρονισμό και διόρθωση πνευματική.
Ο Όσιος Ιάκωβος για τις πολλές αρετές του έγινε Επίσκοπος της πατρίδος του, της Νισίβεως. Ως Επίσκοπος έλαβε μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε το 325 μ.Χ. στη Νίκαια της Βιθυνίας. Η Σύνοδος αυτή καθαίρεσε τον Άρειο, ο οποίος δίδασκε πως ο Χριστός δεν είναι Θεός, αλλά κτίσμα του Θεού. Ο Άρειος όμως, παρά την καθαίρεσή του, ετοιμαζόταν να εισέλθει σε ένα ναό, για αν λειτουργήσει. Τότε συνέβη το εξής θαυμαστό γεγονός: Ύστερα από προσευχή του Οσίου Ιακώβου, ο βλάσφημος Άρειος δεν πρόφθασε να πάει στο ναό, αφού πέθανε από διάλυση των σπλάχνων του.
Όμως ο όσιος μαζί με την ακοίμητη ευσέβειά του διαφλεγόταν και από θερμότατη φιλοπατρία. Όταν οι Πέρσες πολιόρκησαν την Νίσιβη, ο Όσιος συνετέλεσε τα μέγιστα διά της δυνάμεως της πίστεώς του και της ηθικής επιροής του στην απόκρουση των εχθρών και τη διάλυση της πολιορκίας. Διαπρέποντας σε τούτα τα μέγιστα μεγαλουργήματα ο Άγιος Ιάκωβος, αφού έφθασε σε βαθύτατο γήρας, κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη. (Η μνήμη του επαναλαμβάνεται και την 31η Οκτωβρίου).
